En vahşi orangutanları barındıran, komodo ejderlerine ev sahipliği yapan ve dünyanın en büyük ada ülkesi olan Endonezya’dan herkese hai! Duygularım hala günün erken saatlerinde fırından çıkan mis kokulu ekmekler kadar taze. Bu tazeliği yazarak tatlandırmak istedim. Yolu düşecek olanlar için çok yararlı olacağını umuyorum.
ENDONEZYA VİZESİ NASIL ALINIR?
Türk vatandaşları 30 gün süreyle kapıda vize alarak ülkeye giriş yapabilirler. Cakarta Soekarno-Hatta Uluslararası Havaalanı’ndan ( Soetta olarak da bilinir. ) vizeyi yaklaşık 200 TL karşılığında almıştım. Tabii proje süresi hak tanınan süreden daha uzun olduğu için vizeyi 1 ay daha uzatmam gerekiyordu. Bu işlemi de gerekli evrakları sağladıktan sonra kolaylıkla proje şehrinizde bulunan göçmenlik bürosuna giderek gerçekleştirebilirsiniz.
Zaman kaybetmemeniz için dikkat etmeniz gereken noktalardan biri de kıyafetinizdir. Kurumsal yerlere giriş yapmadan önce uzun bir şeyler giydiğinizden emin olun. Uzundan kasıt bacaklarınız görünmesin. Ben şort-tişört-terlik gittiğim için beni almadılar. ( Tamamıyla güleryüzlü ve anlayışlılar. ) Başvuru formu ve belgeleri almak için yanımda olan arkadaşım kimliğimi alarak içeri girdi. Eğer uzatmayı unutursanız başınız derde girer. 30 gün dolmadan 2 hafta önceye kadar halletmiş olmanız faydalı olacaktır. Durduk yere heyecana girmeye gerek yok. Projeden sonra gezmek isterseniz Singapore ve Malezya’ya da rahatlıkla vizesiz giriş yapabilirsiniz.
ENDONEZYA
(Jogjakarta, Endonezya)
Dünyanın en kalabalık müslüman ülkesi ve Güneydoğu Asya’nın en büyük ekonomisi Endonezya’nın başkenti Java adasında yer alan Cakarta’dır. Resmi dil Bahasa Endonezya’dır. ( Bahasa dil anlamına gelmektedir.) Para birimi ise Endonezya Rupiahı’dır. 1 Türk Lirası yaklaşık olarak 2500 Rupiah’a denk gelmektedir.
Endonezya 8 ana bölgeden ve yaklaşık 18 bin adadan oluşmaktadır. Ekvatora yakın olduğundan Haziran ve Eylül ayı arasında hava sıcak ve kurudur. Ülkede sadece iki mevsim yaşanır. Bunun dışında ise mevsimler yağmurlu geçer.
(Jatiluwih, Bali, Endonezya)
Endonezya ismi Latince Indus ve Yunanca Nesos kelimelerinden türetilmiştir ve ada anlamına gelmektedir. Ülkenin çoğunluğu müslüman olmasına rağmen Bali adasının yüzde 90’ı Hinduizme inanmaktadır. Ülkeye içki ve domuz eti sokmak yasaktır, hatta inek eti de yasaklanmıştır, ancak Hindu ve Hristiyan halkların istekleri üzerine getirilebilmektedir. Endonezya yanardağların patladığı, tsunami ve depremlerin bolca yaşandığı bir ülkedir.
Endonezya’nın doğal kaynakları arasında petrol ve doğalgaz, başlıca tarım ürünleri ise pirinç, kahve, çeşitli baharatlar ve kauçuktur. Halkın yüzde 80’i köylerde yaşamaktadır.
THY ile Cakarta’ya direkt uçuşlar mevcuttur fakat Katar üzerinden aktarmalı giderek maliyeti yaklaşık 1000 lira kadar düşürebilirsiniz. Tabii aylar öncesinden biletinizi almak kaydıyla.
PONTIANAK
Pontianak ismi yerel dillerde hamile olarak adlandırılan hayalet kuntilanak’tan türetilmiştir. Kuntilanak hamileliği sırasında ölen bir kadındır. Kuntilanak’lar hamile kadınları rahatsız etmek için uğraşacaklar ve hala rahimde olan bir çocuğu kürtajla kaçırmaya çalışacaklardır. (Hamile kadınları korkutup zarar verecekler. Kuntilanaklar anlaşıldığı üzere kendi çocukları hamilelik sırasında öldüğü için hamile kadınlara karşı bir kıskançlık besleyeceklerdir.) Sultan Seyyid Kuntinalak’ları kovmak için birkaç top yaktı ve hayaletlerin Kuran’dan uzaklaşmasını sağladı. Sonunda ruhların müdaheleleri ortadan kalktı.
Minnettarlığın bir işareti olarak Sultan topun ateşlendiği yere camii kurdu. (Jami Mosque) Sonrasında Karbit topu atışı gelenek haline gelmiştir. Karbit Cannon Festivali, özellikle top dekorasyonu ve sesinin ne kadar çekici üretildiğini değerlendirmeye alan ve geleneği yaşatmak için şampiyona ödül verilen bir yarışma haline getirilmiştir. En çok ses çıkaran top kazanıyor.
(Pontianak, Endonezya)
Bu top genellikle oyuk ağaçlardan veya bambudan yapılıyor. Aynı zamanda Ramazan Bayramı’nı karşılama geleneklerinden biri haline de gelmiştir. Bu top Dayak ve Malay kültürünün bir kombinasyonunun sonuçlarından biridir. *Kuntilanak adında bu konuyu ele alan bir film de vardır.
Proje şehrim Pontianak, Batı Kalimantan adasının başkentidir ve ekvator çizgisinin üzerinde yer almaktadır. Şehir Kapuas nehri kıyısında küçük bir Malay balıkçı köyü olarak kurulmuştur. Nüfusu yaklaşık olarak 580 bin ve para birimi Rupiah’tır. Şehirde çocuklarda dahil herkesin motoru olduğu için toplu taşımaya ihtiyaç duyulmamaktadır. Arabalarda yaygındır fakat motorlar hem ucuz olduğu hem de daha pratik ve hızlı olduğu için daha çok tercih edilmektedir. Ayrıca yakıtta çok ucuz.
Bu durum hava kirliliğine sebep olmaktadır. Hava kirliliğinin yanı sıra Kapuas Nehri’nin yerleşimin olduğu kenar kısımları da bir o kadar kirlidir. İnsanlar orada yıkanmakta ve yüzmektedir. Nehri asıl kirleten yıkanmak değil de insanların çöplerini nehirlere atmasıdır.
Herhangi bir aracı olmayanlar için ise Endonezya merkezli GoJek adlı uygulamadan çok ucuz fiyatlara motorlu sürücü çağrılabilir. Araba da çağırabilirsiniz fakat motora oranla daha pahalıya gelecektir. Eğer 3 kişi veya daha fazlaysanız araba çağırabilir ve fiyatı bölebilirsiniz. Bu şekilde motordan daha ucuza gitmiş olursunuz.
Bir diğeri ise Singapur merkezli Grab uygulamasıdır. Çoğunlukla Gojek ücretleri daha ucuz veya aynı oluyor. Her iki uygulamada da bulunduğunuz yeri ve gideceğiniz adresi girdiğinizde vermeniz gereken fiyat uygulamada yazıyor. Ücreti indiğinizde vermeniz en mantıklı olanıdır. Bazı akıllı sürücüler uygulamayı kullanmayı bilmediğimizi sayarak ücreti kafalarına göre söylüyor. Uygulamayı açıp fiyatı gösterdiğinizde problem ortadan kalkacaktır. Bununla kalmayıp sürücüye uygulamadan en düşük puanları verebilir ve olumsuz yorumlar yapabilirsiniz.
Başarısız oldu.
(Pontive Center, Pontianak)
*Toplu taşıma konusunda fikir alışverişinde bulunmak için ulaşımdan sorumlu bir birim tarafından devlet binasına davet edildik. Fikirlerimizin ve önerilerimizin tamamına katıldıklarını dile getirdiler fakat insanların alışkanlıklarından, biraz tembel olduklarından ve yeterli genişlikte yolun olmamasından dolayı toplu taşıma fikrine halkın sıcak bakmadığını söylediler. Denemek için kullandıkları toplu taşıma aracını gördüm. Gayet konforlu, ferah ve kullanışlıydı. Dış cephesi de rengarenk resimlerle kaplanmıştı. Fakat sonunda başarısız olmuş ve yaklaşık 2 yıldır da binanın önünde beklemekteymiş.
Kapuas Nehri demişken bir anım aklıma geldi. Nehrin karşısına geçmek için kayıkçı amcayı beklemeye koyulduk. Beklemek için rengarenk kayıkların yan yana dizildiği, etrafını evlerin sardığı kamelya tarzında bir yere geçtik. Orada oturan teyzeler bir süre kulaktan kulağa konuştuktan sonra bana bakıp gülmeye başladılar. Üstüme başıma bakıyorum bir şey yok. Arkadaşlara problemin ne olduğunu neden güldüklerini sordum. Arkadaşlarım da durumu anladıktan sonra gülmeye başladı. Mesele burnumun büyük olmasıymış. Aldı mı beni de gülme. Teyzeler sıraya geçmiş burnuma dokunuyorlar. Önce kendi burunlarını gösteriyor daha sonra benimkini işaret ederek kahkaha atıyorlar. #tarafınıseç Güldürenin parlak zekam değil de burnum olmasına mı üzüleyim, teyzelerin mutlu olmasına mı sevineyim? Ben ikinci seçeneği seçiyorum. Gerçekten eşsiz bir burnum var. Bu da böyle bir anımdı.
(Equator Monument, Pontianak, Indonesia)
Yerliler yabancı insanlara karşı sempati ve hayranlık duymaktadır. Endonezya’da özellikle Bali ve Jogjakarta gibi çok tercih edilen tatil bölgeleri olduğu için insanlar genellikle tercihlerini o yönde kullanmaktadır. Proje şehrime gelen turist sayısının az olması yabancılara ilgiyi artırmaktadır.
Ayrıca Pontianak tatil yapmak için uygun bir yer değildir. Sadece insanlar daha doğal, daha sıcak ve yardımseverdir. Pontianak’ta mutlaka görülmesi gereken yer Ekvator Anıtı‘dır. Ayaklarınızı çizgiye değmeyecek şekilde ayırdığınızda bir ayağınız kuzey diğeri ise güney yarımkürede kalıyor. (Yumurta dik şekilde durabiliyor. Yumurtanın sarısı yer çekimi fazla olduğundan aşağı çöküyor ve dengede kalıyor.)
Bunların yanı sıra Betang House, Rumah Radakng, Kapuas Square, Masjid Raya Mujahidin görülmesi gereken yerler arasındadır.
Evler çoğunlukla müstakildir. Çocuklar evde vakit geçirmekten çok sokakta oyunlar oynamayı tercih ediyor. Rüzgarın olmadığı günler badminton, diğer günler ise futbol oynuyoruz. Ülkece Güney Kore’ye hayranlık duyulmaktadır. Bunun sonucunda beyaz olmanın güzel olmak anlamına geldiği düşüncesiyle makyaj yapma eğilimindeler. Bilmiyorlar ki makyajsız çok daha güzel olduklarını.
NE YENİR?
Meyvelerle birlikte de tüketilebilir.
Yemek yemeye bayılıyorlar. Havaların sıcak olmasından dolayı kimse dışarı çıkmak istemiyor. Haliyle yapacak bir şey olmadığı için yemek yeniyor. Bu durum hoşuma gitmedi değil. Ekmek, pirinç ve noodle yendiği için tüketilmiyor. Pirinç her zaman hazır bulunur. Onun yanına deniz ürünleri, tavuk butu, kafası veya ayağı, salyangoz vs. eklenerek yenir. Acı sosa bayılıyorlar. Yemekler ne olursa olsun Sambal adı verilen acı sos sofrada bulunur. Hatta meyvelerin yanında bile tüketiliyor. Türkiye’den götürdüğüm lokumları tatlı olduğu için ikiye bölerek yediler. Hem ucuz hem de lezzetli yemeklerin ve tropikal meyvelerin isimlerini buraya bırakıyorum.
Yemek: Satay, Nasi Goreng, Mie Goreng, Bakso, Bubur Ayam, Siomay, Batagor, Nasi Uduk, Ikan Bakar.
Tatlı: Tatlı olarak dilinlenmiş tropikal meyvelerle, bisküvilerle ve buzlu sütle karıştırılan Es teler ve Bali Jatiluwih‘te yediğim pirinçten yapılan tatlı Jaje Balii. Son olarak da başkent Cakarta’da yaygın olan Bubur Kampiun.
Tropikal meyveler: Rambutan, Ejder Meyvesi, Yılan Meyvesi, Durian, (Yemeyin, yedirtmeyin. Çok pis koktuğu için bazı yerlerde yasak. Seveni de sevmeyeni kadar çok.) Yıldız Meyvesi, Jak Meyvesi, Elma Guava, Papaya.
NE İÇİLİR?
Yemeklerin yanında içecek olarak genellikle soğuk çay (Es teh) tercih edilir. Soğuk çaylar hazır teneke kutuda değil, sipariş verildiğinde poşet çay önce kaynatılıp sonrasında buz ekleyerek servis edilir.
Dünyanın en pahalı kahvesi ünvanına sahip, misk kedisinin dışkısından yapılan Kopi Luwak kahvesi de denenmelidir. Kopi bahasa Endonezya’da kahve, luwak ise misk kedisinin kedigiller familyasındaki ismidir. Kahveyle hiç aram yok ve gram anlamam kahveden ama tadının farklı olduğunu söyleyebilirim. Ben soldaki sıcak olan kahveyi daha çok sevdim. (Jack Nicholson ve Morgen Freeman’ın başrolünde oynadığı Bucket List filminde de oldukça komik bir sahneye konu olmuştur. O sahneye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Edward Cole severek içtiği kahvenin yapılışını öğreniyor.)
NEREDE KALDIM?
Havaalanında beni karşılayan arkadaşlarımla birlikte ilk eve vardığımda beni bekleyen kocaman bir aile gördüm. Atıştırmalıklar, yemekler, içecekler hazırlanmış ve güzelce masaya dizilmişti. Biz atıştırıp sohbet ederken onlarda bana bakıp gülüyordu. İlk etapta ev nüfusu kalabalık olduğu için sevinmiştim. Normalde evde sadece 5 kişi yaşadığını ve diğer aile üyelerinin köylerden beni görmeye geldiği sonradan öğrendim. Evin büyükannesi sürekli bana ”Makan, Makan!” diyerek bir şeyler yedirmeye çalışıyordu. (Makan, yemek anlamına geliyor.) Amca ise son derece komik ve cana yakındı.
Ufaklıklar ise benim oyun arkadaşlarımdı. Beni ne zaman görseler mahalledeki arkadaşlarıyla oyun oynamaya davet ederlerdi. Ben de fırsat buldukça koşa koşa giderdim. Ev iki katlı müstakil bir evdi. Tek başıma kalmam için oda ayarlanmıştı. Evin babası çalıştığı için pek görüşme fırsatımız olmadı. O eve geldiğinde ben dışarıda olmuş oluyordum. Evin annesi ise mükemmel bir aşçıydı. Sürekli dışarıdan özel günler için sipariş alıyordu. Her şeyiyle çok güzel bir aileyle birlikte 6 hafta geçirdim.
*Gitmek istediğiniz ülkede ücretsiz konaklamak için Couchsurfing Nedir? yazımı okuyabilirsiniz. İhtiyacınız olan tüm ayrıntılı bilgilere ve couchsurfing tecrübelerime ulaşabilirsiniz.
PROJE İÇERİĞİ
*En sağdaki gözlüklü çocuk kalp ben.
AIESEC çatısı altında gösterdiğim ikinci küresel gönüllülük faaliyeti 26 Haziran- 8 Ağustos 2019 tarihleri arasında ‘’Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 6: Temiz Su ve Sanitasyon’’ doğrultusunda yazılan ‘’SmartCity3.0‘’ projesidir. Proje kodu: 1016960.
İş tanımı: Şehir ve kırsal alanlarda oluşan kirliliği azaltamanın ve yeşil alanlar oluşturmanın yanı sıra öğrencileri, gençleri ve yerel insanları eğiterek bu sorunların çözümünü hızlandırmak.
Temel Aktiviteler: Okulları ziyaret ederek çevre bilincini konu alan sunumlar yapmak, plastik kullanımının azaltılmasını hedefleyen kampanyalar oluşturmak, Pontianak’ın yemek ve turizm yerlerini ziyaret etmek gibi. (Aktivitiler genellikle çok eğlencilidir. Gönüllülük projesi olduğu için sıkı programlar uygulanmaz.)
(Borneo Summer Camp)
Proje ajandasında ufak tefek değişiklikler ve aksaklıklar olsa da iki taraf için de verimli bir süreçti. Aksaklıklar çoğunlukla proje ekibi ve menajerinin arasındaki iletişim kopukluğundan kaynaklanmaktaydı. Her şeye rağmen proje menajerimiz Gandhi’yi her şeyiyle çok sevdik. Altın gibi bir kalbi vardı ve çok nazikti. Aksaklıkların dışında ajandaya sadık kalınmış ve süreç başarılı bir şekilde tamamlanmıştır. Projede en çok hoşuma giden kısım ada seyahatleri ve kamplar oldu. Koca bir okyanusu yaklaşık 10 kişilik bir tekneyle aşıp, insanlardan uzak ve doğal kalmış bir adaya gidiyorsunuz.
Gandhi Wijaya
Tanjungpura Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü 4. sınıf öğrencisi
AIESEC deneyimi: Organizasyon Komitesi “Lens Of Borneo” Projesi , Haziran 2018 – Eylül 2018
Proje Menajeri “Lens of Borneo 2.0” Eylül 2018-Mart 2019
Proje Menajeri “Smart City 3.0” Nisan 2019 – Eylül 2019
Proje esnasında ve sonrası gezilerde bana eşlik eden canım arkadaşlarım Sofia ve Sanja‘ya ve bizi ailesinin bir parçası yapan Rendy ve Nizar‘a çok teşekkür etmek istiyorum. Sofia ve Sanja ile Jogjakarta’da 3 gün, Rendy ve Chepi ile Bali’de yaklaşık bir hafta geçirdim. Her şey çok güzeldi.
Halihazırda devam eden virüs problemi bizleri ne kadar zorlasa da kendi başımıza vakit geçirmeyi öğrenmek ve planlarımızı gözden geçirmek için bizlere fırsat tanıdı. Önümüzde bizleri nelerin beklediğini kestiremiyor olsak da hayatın devam edeceği gerçeğini kabullenerek düşünmeliyiz. Bu tecrübemin sizlere yol gösterici olmasını umuyorum.
BİZİMLE KAL!
Sorularınızı iletişim adreslerimden çekinmeden iletebilirsiniz.
harika bi yazı. bilgi sahibi olurken aynı zamanda oraları gezme hissi. tek kelimeyle mükkemel!